17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin 23’nci yıl dönümü nedeniyle İMO Bursa Şubesi bir dizi etkinlik düzenliyor. AFAD ile Deprem Farkındalık Etkinliği, Depreme Duyarlılık Sergisi’ni düzenleyen İMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu, Şehreküstü Meydanı’nda basın açıklaması gerçekleştirdi. Şube Yönetim Kurulu Başkanı Ülkü Küçükkayalar, Şube Yönetim Kurulu Sekreter Üyesi Emrah Mutlu, Şube Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Ayşegül Kebir, Yönetim Kurulu üyeleri ve üyelerin katılımıyla gerçekleşen basın açıklamasında ‘İnşaat Mühendisleri ile Depremden Önce Tanışın’ pankartı açıldı.
Yönetim Kurulu adına basın açıklamasını gerçekleştiren Ülkü Küçükkayalar, 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin acılarını hala yaşadıklarını belirterek, depremin bir doğa olayı olduğunu bunun yıkım ve ölüm getirmesinin, afete dönüşmesinin önlenebileceğini vurguladı.
‘Temel insan haklarından olan “Barınma Hakkı” nın tüm yurttaşlarımıza güvenli bir şekilde sunulabilmesi için depremi unutmama ve unutturmama ısrarımızı sürdürmeye güvenli ve sağlıklı yapı üretimi sağlanana kadar yasa yapıcıların, uygulayıcıların ve yöneticilerin görev ve sorumluluklarını hatırlatmaya kararlıyız’ diyen Küçükkayalar, “Bunun için öncelikli olarak yapıların, mesleki derinliği olan, yetkin, erdemli ve etik anlayışı yüksek meslek insanları tarafından, mühendislik bilimine uygun olarak tasarlanması ve üretilmesinin sağlanması hedeflenmelidir. Bununla beraber standartlara uygun malzemeler kullanılarak etkili bir denetim mekanizmasının uygulanması da geliştirilmelidir” diye konuştu.
DEPREM ANINDA YIKILACAK HASAR GÖRECEK YAPILARIMIZIN ENVANTERİ HALA YOK
17 Ağustos 1999 Gölcük ve 12 Kasım 1999 Düzce depremlerinin yıkımlarıyla büyük can kayıpları ile birlikte ülke ekonomisi de çok ciddi yaralar aldığını söyleyen Küçükkayalar şunları söyledi:
“Bu bir Milat dediğimiz depremin ardından 2003 Bingöl, 2011 Van, 2020 Elâzığ, 2020 İzmir depremleri yaşandı. Mühendislik hizmeti almamış, yeterli denetimi yapılmadan üretilen yapılarımızın çoğu hala yenilenemedi. Kentimizin çöküntü alanları kentsel dönüşüm çalışmalarında en sona bırakıldı. Depremde yıkılacak, hasar görecek yapılarımızın envanterini hala tam olarak çıkartamadık. Kentimiz plansız uygulamaların olumsuz etkilerini yaşamaya devam ediyor. Bu karmaşanın ve bilinmezliklerin içerisinde Marmara Depremi’nin üzerinden tam 23 yıl geçti ve bizlerin yapacak çok işi var. İnşaat mühendislerinin, güvenli ve sağlıklı yapılar üretmenin yanı sıra insanlarımızın sağlıklı ve güvenli bir çevrede yaşamalarını sağlama görevi de bulunmaktadır. Bu görev bilinciyle yetkililerimize alınan kararları ve çıkartılan yasaları uygulamaları noktasında İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi ile iş birliği içinde olmaları çağrısında bulunuyoruz.”
Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın ürettiği tarihsel depremlere bakıldığında yaklaşık olarak 250 yıllık dönemlere denk gelen, 7 ve üzeri büyüklükte olan depremlerin olduğuna dikkat çeken Küçükkayalar, ‘Sonuçlarını can ve mal kayıplarıyla, ülke ekonomisine yüklediği ağır bedellerle yaşadığımız bu depremler karşısında ilgili kurumların İMO ile iş birliği yapmaları için daha ne olması gerekiyor?’ diye sordu.
SORUNLARI BİR KEZ DAHA HATIRLATIYORUZ
Kamu kurumu niteliğinde meslek odası olarak kuruluş yasasının verdiği yetki ile İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi olarak sorunları bir kez daha hatırlatmak istediklerini kaydeden Ülkü Küçükkayalar, uyarılarını şöyle sıraladı:
- Depreme dayanıklı yapı üretiminin ana unsuru inşaat mühendisleridir. Bu nedenle inşaat mühendisleri iyi yetişmiş ve özlük hakları yeterli teknik eleman olmalıdır. Öncelikle ihtiyaç temelli eğitim sistemine geçilmelidir.
- İlk olarak işe 1938 yılında yürürlüğe giren 3458 Sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkındaki Yasanın güncellenmesi ve günümüz ihtiyaçlarına uygun meslek alanımızla ilgili olarak bir "MESLEK YASASI" ve bunula beraber "YETKİN MÜHENDİSLİK YASASI" çıkarılması ile başlanmalıdır.
- Kentsel dönüşüm; parsel bazında değil kent planlarının bir parçası olarak ele alınmalıdır.
- Bilimsel bilgi ve kent planlaması kapsamında ve ihtiyaç temelli yapılar yapılmalıdır.
- İmar barışı nedeniyle kaçak ve mühendislik hizmeti almayan veya eksik alan yapılar belirlidir. Bu yapılar öncelikli olarak dönüştürülmeli ve deprem afetine dayanıklı hale getirilmelidirler.
- Depremin yıkım ve ölüme dönüşmesini önlemek ancak, bilimsel yöntemlerle çalışıp nitelikli yapılar inşa edilmesiyle mümkündür. Planlama ve tasarım aşamasından yapının kullanım aşamasına kadar geçen tüm süreçler, mesleki ve etik yeterliliğe sahip mühendisler tarafından yönetilmeli ve denetlenmelidir.
- Yapı üretim sürecinin önemli bir parçası olan "Şantiye Şefliği" konusu sorunun bir parçası olmaktan çıkartılarak ayrı bir uzmanlık alanı olarak değerlendirilmeli ve “Her Şantiyeye 1 Şef" görevlendirilmelidir. Odamız bununla ilgili meslek içi eğitim programına hazırdır.
- Mevcut Yapı Denetim Yasasının öngördüğü sistemde, kamusal bir hizmet olan denetim hizmeti ticarileştirilmiştir. Denetim sisteminin ticari ilişkilerin belirleyiciliğine terk edilmesiyle rant ilişkileri, tekniğin, fen ve sanat kurallarının önüne geçmiştir. Ticari yanı ağır basan yapı denetim şirketi modeli yerine; uzmanlık ve etik değerlere sahip yapı denetçilerinin etkinliğine dayalı, meslek odalarının sürece etkin katılımını sağlayacak yeni bir denetim süreci modeli hayata geçirilmelidir. Bu modellemede proje denetimi ile yapı denetimi birbirinden ayrılmalıdır.
- Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı UDSEP 2023 güncellenerek uygulamaya konulmalıdır.
- Kentimiz özelinde mevcut yapılarımızı mercek altına alarak olası bir depremde Bursa'nın deprem riskini ortaya koyacak, yapılacak kentsel dönüşüm çalışmaları için öncelikli bölgelerin tespit edilmesini sağlayacak, mevcut yapılarımızın durumunu ortaya koyacak envanter çalışmaları ivedilikle tamamlanmalıdır.
- Kentin dinamikleri sürece dahil ederek Kentsel Dönüşüm Master Planı ve Deprem Master Planı hazırlanmalı, Ulaştırma Master Planı da dikkate alınarak bütünleşik olarak 1 / 100.000'lik İl Çevre Düzeni Planına dahil edilmelidir.
İNŞAAT MÜHENDİSLERİ BU TOPLUMUN NİTELİKLİ TEKNİK KADROLARI
Şube Yönetim Kurulu Başkanı Küçükkayalar, inşaat mühendislerinin bu toplumun afet öncesinde, afet anında ve sonrasında görev alabilecek en nitelikli ve önemli teknik kadroları olduğunun altını çizerek, deprem sonrasında hasarlı ya da hasarsız yapıların güvenli olup olmadıklarının belirlenmesi işinin tümü ile inşaat mühendislerinin çalışma alanı olduğunu aktardı.
İMO olarak Afete Hazırlık ve Müdahale Kurulu oluşturulduğunu ve deneyimli mühendis kadrosunun oluşması için eğitimlerin devam ettiğini devam ettiğini belirten Küçükkayalar, ilgili kurum ve kuruluşların yetkililerine seslenerek, bu amaç ile İMO Bursa Şubesi üyelerinden oluşan bir ekip ile afetlerle mücadelede iş birliğine hazır olduklarını duyurdu.
İNSAN HAYATI NİTELİKSİZ MÜHENDİSLİK HİZMETİNE TERK EDİLEMEZ
Halkın güvenli yapılarda yaşama hakkını bir kez daha hatırlatan Başkan Küçükkayalar, “İnşaat Mühendisleri ile Depremden Önce Tanışmaları" gereğini can ve mal emniyetleri bakımından hatırlatıyoruz. İnsan hayatı değerlidir; Niteliksiz mühendislik hizmetine, denetimsizliğe terk edilemez!” dedi.
17 - 19 Ağustos tarihleri arasında Korupark AVM’de Depreme Duyarlılık Sergisi’ni sürdürecek olan İMO Bursa Şubesi anma etkinliklerini 19 Ağustos saat 18.30’da Şube Konferans Salonunda gerçekleştirilecek “Bursa’da Deprem Gerçeği Paneli” ile tamamlayacak. Panelin moderatörlüğünü Bursa Uludağ üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan Livaoğlu gerçekleştirirken, Bursa Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Eyübhan Avcı, Eskişehir Teknik Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Muammer Tün konuşmacı olarak bilgilerini aktaracaklar.