Haber: N. Nuri Yavuz
Bizpark Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Emre Balcı, ‘Uçaksan’ markasıyla hayata geçirmeye çalıştıkları 2 kişilik eğitim uçağı hakkında Bursa Görüş’e özel açıklamalarda bulundu.
SİMÜLASYONLA BAŞLADI
Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) ULUTEK Teknopark’ta faaliyet gösteren şirketin Kayapa Organize Sanayi Bölgesi’ndeki (OSB) tesisinde yapımı süren uçak ve sürece ilişkin bilgi veren Emre Balcı, 3 yıl önce simülasyon çalışmasıyla başlayan işin, uçak üretme fikrine dönüştüğünü söyledi.
İSMİ, TESCİLDE
Sivil havacılıkta kullanılacak T200 model uçağın, ‘Very-Light Aircraft’ (VLA) olarak adlandırılan sınıfta yer alacağını ifade eden Balcı, eğitim amaçlı uçağın 750 kg ağırlık ve 800 km menzil şeklinde planlandığını belirterek “Uçağın ismini belirledik. Tecil süreci devam ediyor. Sertifikasyonu sürüyor” ifadelerini kullandı.
PARAŞÜTLÜ ÖNLEM
Uçağın 11 metre kanat açılığına sahip olduğunu ve tepeden kanatlı olarak tasarlandığını belirten Balcı, “Tehlike anında pilot paraşütü açtığında arka camı patlatarak paraşüt çıkıyor. Bu sayede uçak paraşütle yavaş yavaş iniyor. Tepeden kanatlı olduğu için de uçağın havada süzülme özelliği bulunuyor” dedi.
YÜKSEK TEKNOLOJİ
Sınıfındaki diğer uçaklardan farklı olarak bu uçağın aletli iniş sistemine sahip olacağını vurgulayan Balcı, şunları söyledi: “Motor ve aviyonik (Elektronik) sistemler haricinde tüm tasarım ve üretim bize ait. Kokpit dijital göstergelerden oluşuyor. İç yapıda titanyum alaşımlı çelikler, dışta ise yüksek teknolojili karbonfiber (kompozit) malzeme kullanıldı. Uçağın aynı zamanda oto pilotu da olacak.”
DESTEK YOK ENGEL ÇOK
Projenin çok sayıda bürokratik engelle karşılaştığının altını çizen Balcı, “Hiçbir yerden destek yok. Aksine engelleme var. İnsanlar, bunun yapıldığına inanmıyor. Gümrüklerde çok bekleme oluyor. Vergilendirme aşırı yüksek. Süreci kimse tam olarak bilmediğinden sivil havacılık çok ağır ilerliyor. Etik davrandık. Her şey olması gerektiği yapıldı ama çok zorlandık. Belki de Bursa’da olmamızdan kaynaklandı. Ama insanlarda çok heyecan da yok” diye konuştu.
OCAKTA UÇUŞA HAZIR
Montaj aşamasındaki uçağın ocak itibarıyla uçuşa hazır hale geleceğini duyuran Emre Balcı, “Bir tek kanatları takılması ve iç tasarımı kaldı. Testleri Sivil Havacılık’ta yapılacak. Test sürüşleri yaklaşık 3-6 ay arası sürer. Yaklaşık 8-10 ay da sertifikasyonu sürecek. 2022 yılı sonunda hazır olacak” ifadelerini kullandı.
‘BUNUNLA KALMAYACAĞIZ!’
Emre Balcı, “Bununla kalmayacağız. 2 kişilik olan bu uçağı büyütmek istiyoruz. Aslında biz bu projeyle uçak yapmayı öğrendik. Türkiye’de uçak yapmayı bilen yok. Projemizde yabancılar da çalışıyor. Bizimkiler de öğreniyor. Bu, bir öğrenme projesiydi. Dünyada uçak yapabilen çok ülke yok. Türkiye’de de yoktu. Sivil alanda ilk uçak bu olacak. Askeri alanda Hürkuş üretildi. Yerli olarak Hürkuş’tan sonra sertifikalı ikinci uçak olmasını istiyoruz. Seri üretime geçildiğinde 1,5 ayda 1 uçak çıkacak” dedi.
REKABETÇİ OLABİLİR
Seri üretimi başladığında bir uçağın 200-250 bin avroya satılacağını açıklayan Balcı, “Toplam yatırım maliyeti açısından kurdaki hareket kaynaklı belirsizlik var. Bu uçağın fiyatı, Çek uçaklarıyla aynı. ABD’deki biraz daha yüksek. Biz, istediğimiz fiyatla girebiliyoruz. Uçak üretince olay değişiyor. Fiyat konusunda rekabetçi olabiliriz. Tabi vergilendirme konusunun çözülmesi gerekiyor. Örneğin Avrupalı ürettiğinde vergi ödemiyor ama biz her şey için vergi ödemek zorundayız” değerlendirmesinde bulundu.
BU BİR VİZYON MESELESİ
Projeyi öz kaynaklarıyla finanse ettiklerini açıklayan Balcı, “Nihai bir ürün üretmek ve ana üretici olmak için bu iş girdik. Bu bir vizyon meseledir” dedi. Sivil havacılık sektörünün büyümesi için devletin işin içine girmesi gerektiğini belirten Balcı, açıklamasını şöyle sürdürdü: “Devlet sivil havacılık alanına girmiyor, belki bilmediğinden. Ama bu tarz projeler devlet yanında olmadan yapılabilecek işler değil. Çünkü bu stratejik bir üründür. Karşınızdaki kurum ve ülkeler stratejik ilerliyor.”