Haber: N. Nuri Yavuz
Bursa Barosu, Bursa Tabip Odası, Kimya Mühendisleri Odası Bursa Şubesi, Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi, Kestel Halkı Çevre İnisiyatifi ve DOĞADER, geçen yıllarda Bursa Çimento’nun söz konusu kapasite artırımına yönelik yasal yollardan itiraz etmişti. 2018’de olumlu ÇED raporunun iptalini sağlayan söz konusu sivil güçler, 2020 yılında da yürütmeyi durdurma kararı çıkarmıştı. Ancak geçen hafta mezkûr firma, bir basın toplantısıyla yatırımını kamuoyuna duyurdu.
ÇEVRE SAVUNMASI
Kestel’deki mevcut tesislerinde 120 milyon avroluk modernizasyonu duyuran mezkûr firma, yeni yatırımın 2023’ün ilk çeyreğinde tamamlanacağını açıkladı. Firmanın genel müdürü Osman Nemli, “Bu yatırım sadece maliyete dönük değil, yaptığımız çalışmanın neredeyse yarısı tamamen çevre ve teknoloji yatırımlarına odaklı” ifadeleriyle yatırımın çevreci olduğunu savundu.
TEŞVİK BELGESİ ALMIŞTI
Mezkûr firma, geçen hafta duyurduğu 120 milyon avroluk yatırımı için Şubat ayında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan yatırım teşvik belgesi almıştı. Söz konusu yatırım teşvik belgesine göre firma; Kestel’deki mevcut tesisinde çimento, kireç ve alçı imalatı için modernizasyon yapacak. Belge kapsamında firmaya ‘Gümrük vergisi muafiyeti’ ve ‘KDV istisnası’ hakkı tanınacak. Teşvik belgesine konu yatırımın tutarı 825 milyon lira olacak. Firma 52 milyon dolarlık ithal makine ve teçhizat alacak. Firma tüm bu yatırım sonunda ilave 10 kişi istihdam edecek.
RAKAM ŞİŞİRİLMİŞ Mİ?
Firma, bu yatırım için 52 milyon dolarlık makine ithal edecek. Yatırım bedeli olarak teşvik belgesine işlenen 825 milyon liralık rakamı, avroya dönüştürdüğünüzde ortalama 15,5 liralık kurdan hesaplandığında 53 milyon avro gibi bir rakama ulaşılır. Oysa firma 120 milyon avroluk yatırım yapacağını duyurmuştu. Anonim Şirket olan mezkûr firmanın bu rakamı nasıl belirlediği merak konusu oldu.
HİSSELERİ YÜKSELDİ
Mezkûr şirketin hisseleri, Şubat 2021’den bu yana aşağı yönlü seyrediyordu. 24 Şubat 2022 günü 1,63 ile en düşük seviyeyi gören şirket hisseleri, aynı gün açıklanan yatırım haberi sonrası yükselişe geçti ve geçen haftayı 1,79’dan kapattı.
---
SEÇİM KÖRLÜĞÜ
Söz konusu firmanın yatırım haberi, Bursa Akademik Odalar Birliği’nde (BAOB) yaşanan seçim yoğunluğu nedeniyle gözlerden kaçtı. Yatırımın duyurulduğu 24 Şubat Perşembe ve sonrasındaki günlerde konuyla ilgili bir açıklama yapması beklenen sivil yapılar, kafalarını seçim sandıklarına gömdü. Daha önce bu konuya itiraz ettikleri bilenen malum yapıların bazı yetkilileri, ‘konudan haberdar olmadıklarını’ dile getirdi. Önümüzdeki süreçte BAOB’dan bu konuda nasıl bir ses çıkacağı merak ediliyor.
---
KİRLETİCİ SANAYİ
Bursa’nın artık yüksek teknolojili ve katma değeri yüksek ürünler üreten sanayiye ihtiyacı olduğu birçok yetkili ağız tarafından her platformda dile getirilirken kirletici olduğu bilinen çimento sanayinde bu yeni yatırımın çevreye etkileri ne olacak?
İNSAN SAĞLIĞI TEHLİKEDE
Daha önce Bursa Barosu, Bursa Tabip Odası, Kimya Mühendisleri Odası Bursa Şubesi, Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi, Kestel Halkı Çevre İnisiyatifi ve DOĞADER tarafından hazırlanan ortak metinde şu ifadelere yer verilmişti:
Bilimsel araştırmalarda 1 kg çimento üremek için 1 ton karbondioksit açığa çıkarıyor. Aynı zamanda çimento fabrikaları bacalarından küresel ısınmaya neden olan karbonla birlikte Dioksin, furan gibi kanserojen gazlarla birlikte PM10 ve PM2.5 denen 10 mikron ve daha küçük kül parçacıkları olan partikül maddelerin atmosfere salıyor. Bu gaz ve parçacıkların insan sağlığı ile hayvan ve bitkiler üzerinde olumsuz etkilerinin bulunduğu hastalıklara ve verim düşüşlerine neden olduğu, gelişmiş ülkelerin zararlarından dolayı çimento üretmektense ithal etmeyi tercih ettiği biliniyor.
KAPASİTE FAZLALIĞI VAR
Çimento üretimi, en kirletici sanayi sektörleri arasında yer alsa da son 15 yıl içinde verilen teşvikler Türkiye’de çimento yatırımlarının tavan yapmasına neden oldu. Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği verilerine göre 2016 yılında 132,8 milyon ton kapasiteye rağmen 75 milyon ton çimento üretimi gerçekleştirildi. Türkiye inşaat ve yapı sektörüne verilen onca desteğe ve yatırıma rağmen var olan çimento üretim kapasitesinin en çok yüzde 56’sı kullanabildi. Buna rağmen Türkiye’de çimento yatırımları hız kesmeden devam ediyor. Dava açan kurumların, Dava süresi boyunca Bursa Çimento tarafından bir karalama kampanyasıyla karşı karşıya kalıyor ve gelişmeye karşı, teknoloji düşmanı olarak nitelendirilmelerini gerçek dışı bulunuyor.
---
BURSA’NIN ÇİMENTO İHRACATI NE KADAR?
Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) verilerine göre Bursa’nın 2021 yılı ‘Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri’ ihracatı, bir önceki yıla göre yüzde 42,3 oranında artarak 62,3 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Ocak 2022’de ise bu başlıktaki ihracat, yüzde 64 düştü ve 2,2 milyon dolar olarak açıklandı. Tabi bu rakamlar yalnızca ‘çimento’ ihracatı değil, ‘cam seramik’ ve ‘toprak ürünleri’ de dâhildir.