Havamız kirli peki, elimizden ne gelir?

Haber: N. Nuri Yavuz

Nilüfer Belediyesi, ilçenin hava ve içme suyu kirliliğine yönelik yapılan ölçüm sonuçlarını kamuoyu ile paylaştı. Halk Evi’nde düzenlenen toplantıda Belediye Başkanı Turgay Erdem ve yerel idarenin Halk Sağlığı Danışmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala, yapılan analizler üzerine açıklamalarda bulundu.

NİLÜFERLİ HAVASINI TAKİP EDEBİLİR

İlçede hava ve içme suyu kalitesini takip ettiklerini belirten Başkan Erdem, Nilüfer’in hava kirliliği konusunda iyi bir durumda olmadığını söyledi. Halk evi çatısında bulunan Hava Kalitesi Ölçüm İstasyonu’nun Ata Bulvarı’na taşındığını açıklayan Başkan Erdem, “Geçtiğimiz günlerde de hava izleme istasyonumuz Çevre Şehircilik ve İklim Değişikli Bakanlığı’nın web sayfasında “Bursa-Nilüfer” adıyla yayına girdi.  Yani vatandaşlarımız artık www.havaizleme.gov.tr adresinden hava kalitesi sonuçlarını görebilecekler” duyurusunu yaptı.

NİLÜFER’DE HAVA KİRLİ

Belediyenin Halk Sağlığı Danışmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala ise 2021 yılına ilişkin hava kalitesi izleme çalışması sonuçlarını ve su analizleri sonuçlarını açıkladı. Prof. Dr. Kayıhan Pala, istasyonun taşınma sürecinden dolayı Temmuz-Aralık ayları arasındaki verileri aktardı.

Gözle görülemeyecek derecede küçük boyutlardaki partikül maddeleri işaret eden PM10 ve PM2,5 derişimlerinin Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) sınır değerlerinin üzerinde olduğunu vurgulayan Pala, Özellikle Ekim ve Aralık aylarında PM10 derişimlerinin, ulusal sınır değerinin üzerinde olduğunu belirtti. Nilüfer’de, kükürt dioksit (SO2) derişimlerinin ulusal sınır değerin ve DSÖ rehber değerinin altında olduğunu belirten Pala, Kasım ayı dışındaki diğer beş ayda azot dioksit (NO2) derişimlerinin DSÖ rehber değerlerinin üzerinde olduğunu açıkladı. Pala, Ağustos ve Eylül aylarında azot dioksit derişimlerinin, ulusal sınır değerin de üzerinde olduğunu söyledi. Ölçüm yapılan 6 ay boyunca ozon (O3) derişimlerinin ulusal sınır değerin ve DSÖ rehber değerinin altında olduğuna dikkat çeken Pala, “Bu bulgular, Nilüfer’deki partikül maddelerden ve azot oksitlerinden kaynaklanan hava kirliliğini açık olarak göstermektedir” diye konuştu. Nilüfer’de yapılan ölçümlerde sağlığı en fazla etkileyen hava kirleticilerinin Dünya Sağlık Örgütü’nün sınır değerlerinin üzerinde olduğunu belirten Prof. Dr. Pala, Türkiye’de kirlilik nedeniyle erken ölümler yaşandığını kaydetti.

EYLEM PLANI HAZIRLANMALI

Hava kirliliğinin Bursa’da yaşayanların sağlığını yıllardır tehdit ettiğine ve rahatsızlanmalara, hastalanmalara, erken ölümlere yol açtığına vurgu yapan Prof. Dr. Kayıhan Pala, “Bursa’da hava kirliliği özellikle son yıllarda çok ciddi bir sorun olarak karşımızda durmaktadır. Örneğin yasal düzenlemelere göre 24 saatlik ortalama PM10 ulusal sınır değeri yılda en çok 35 gün aşılabilir olmasına karşın, Bursa’da yüzlerce kez aşılmaktadır. Bu konu bilim insanları ve meslek odaları tarafından birçok kez gündeme getirilmiş olmasına karşın, halen etkin bir önlem alınmadığı anlaşılmaktadır. Bursa’da hava kirliliğine yol açan kirlilik kaynakları bilimsel yöntemlerle ortaya konulmalı ve kirliliği kaynakta yok etmek üzere bilimsel eylem planları hazırlanmalı, uygulamaya konulmalı, izlenmeli ve denetlenmelidir” diyerek çağrıda bulundu.

SU TEMİZ AMA KLOR SEVİYESİ DÜŞÜK

Nilüfer’deki su analiz raporlarını açıklayan Prof. Dr. Kayıhan Pala şöyle konuştu: “2021 yılında kentsel alandan 828 örnek aldık. Bu örneklerin tamamı temiz çıktı. Kırsal alanda yüzde 16,7’si kirli. Elbette bunun 0 olmasını istiyoruz. Kentsel alanda olduğu gibi kırsal mahallelerde yaşayan yurttaşların da temiz suya kolaylıkla erişebilmesini istiyoruz. BUSKİ, bu alanda önemli işler yapıyor. Ancak Nilüfer özelinde bu çabanın henüz tam olarak yetmediğini, daha fazla çabaya ihtiyaç olduğunu söylememiz gerekir.” Nilüfer’de kentsel mahallelerdeki suların tamamının temiz ancak yüzde 21’inde klor düzeyinin düşük olduğunu açıklayan Pala, “Temiz olmasına rağmen klor düzeyi düşüklüğü bizim istediğimiz bir şey değil. Klor düzeyinin düşük olmayacak şekilde sistemin düzenlenmesinde büyük yarar var. Bunları her ölçüm sonucundan sonra Nilüfer Belediyesi BUSKİ’ye gönderiyor. BUSKİ de bu durumun farkında” dedi. Nilüfer’in kırsal mahallelerindeki sularda klor eksikliği sorununun yaklaşık yüzde 45 seviyesinde olduğunu dile getiren Pala, “Nilüfer’de kentsel mahallelerde su temiz ancak yaklaşık 5’te 1’inde klor eksikliği sorunu var. Kırsal alanda ise yüzde 17’si kirli, yüzde 45’inde klor eksikliği var. Bir yandan su kirli bir yandan klor düşük. O mahallelerde yaşayanları riskle karşı karşıya bırakabilirsiniz” diye konuştu.

HAVA KİRLİLİĞİNDEN KORUNAMAZSINIZ!

“Vatandaşlar, hava kirliliğini takip ederek ne yapmalı? Bir öneriniz var mı? Yani bugün hava kirliyse vatandaşın korunma adına yapabileceği bir şey var mı?” sorusuna Pala, “Dış ortam hava kirliliğinden bireysel olarak korunmak mümkün değil. Hava kirliğinden maskeyle de korunamaz. Ama vatandaş, vatandaş olmaktan dolayı elde ettiği haklarını kullanarak kent yöneticilerini kirliliği önlemek için çaba göstermeye çağırabilir, hatta zorlayabilir. Bu sivili toplumu da devreye sokmakla ilgilidir. Ama tek başına sivil toplumdan bahsetmiyorum. Her vatandaş, bireysel olarak valiliğe giderek ‘ben, havası temiz olan bir kentte yaşama hakkına sahibim. İnsan Hakları Evren Bildirgesi ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası bana bu hakları veriyor. Bu hakkı elde edebilmek için neler yapıyorsunuz, neler yaptınız, neler yapacaksınız? Bana bunları söyleyin ve bana bu hakkımı verin’ diyerek dilekçeyle başvurabilir. Bunun dışında bireysel olarak kendisini ya da çocuğunu koruması çok mümkün görünmüyor. Üstelik şunu da söyleyelim dünyadaki veriler ve bizim verilerimiz sosyo-ekonomik durumu düşük insanların yaşadığı yerlerdeki hava kirliliği düzeyinin hem dış ortamda hem de iç ortamda daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor” yanıtını verdi.

BURSA’DA DAVA YOK

Hava kirliliğine yönelik açılmış bireysel ya da toplu bir dava yada yürütülen hukuksal bir süreç var mı? sorusuna ise Pala, şu şekilde cevap verdi: Son 10 yıldır Bursa’da hiç duymadım. Ama Türkiye’nin değişik kentlerinde hukuksal mücadele girişimleri var. Ne kadar sonuçlandığı tartışılabilir ama var.