banner69

12.04.2022, 11:29

Dijital Ürün Pasaportu

Prof. Dr. Güray Salihoğlu

Prof. Dr. Güray Salihoğlu

Haydi… Yeni bir kavram daha…

Adı Dijital Ürün Pasaportu

Avrupa Birliği (AB) döngüsel ekonomiye geçiş sürecini hızlandırmak için yeni bir kavram ve uygulama önerisi getiriyor. AB pazarında satışa sunulan ürünlerin sürdürülebilirliğini artırmak için. Tüketicileri ürünler hakkında daha fazla bilgilendirerek yeşil tercihler yapmalarını sağlamak için.

30 Mart 2022’de yeni kurallar önerdi komisyon.  Ürünlerin daha çevre-dostu, daha enerji-etkin, daha döngüsel olmasına yardım edecek bir pasaport öneriyor. Ürünün daha döngüsel olması da tamirinin ve bakımının kolaylaştırılmasını içeriyor.

Sürdürülebilir bir üründen ne anlamamız gerekiyor? Daha tasarım aşamasındayken çevre-dostu olarak planlanmış bir üründen bahsediyoruz. Çünkü ürünün yaşam döngüsü boyunca çevreye vereceği etkinin neredeyse %80’i tasarım aşamasındayken belli oluyor. Tasarım aşamasındayken bir ürünün dayanıklı, yeniden kullanılabilir ve tamir edilebilir olup olmamasına karar verebiliyorsunuz. Ürünün gerek imalatında gerek kullanımında enerjinin ve kaynakların ne kadar etkin kullanılacağını tasarım aşaması belirliyor.

Dijital ürün pasaportu satın aldığınız ürünün ne kadar sürdürülebilir olduğu konusunda bilgi vermeyi amaçlıyor. Biliriz, beyaz eşyalarda bulunan enerji kullanımıyla ilgili bir etiketlendirme sistemi var. Ürünlerin üstünde okuruz; A’dan G’ye değişen bir etiketleme var. Dijital ürün pasaportu da buna benzer bir etiketleme sunacak. Ürünlerin bileşenlerini ve geri kazanılıp kazanılamayacağını içeren bilgiler içerecek. Bu uygulamanın tedarik zinciri boyunca izleme yapmayı mümkün kılacağı ve bu sayede ürünlerin tamirinin ve geri kazanımının kolaylaşacağı düşünülüyor. 

Dijital ürün pasaportuyla ürünün orijini, kompozisyonu, tamir ve parçalarına ayırma seçenekleri, ürün ömrünü tamamladığında nasıl muamele edileceği gibi bilgilerin sağlanması amaçlanıyor. Böylelikle hem döngüsel ekonomiye hem de düşük-karbonlu üretim süreçlerine geçişle ilgili ürün bazındaki bazı bilgi eksiklikleri giderilmiş olacak. Dijital ürün pasaportu, tüketiciye bu bilgiyi sunarken atık yönetim şirketleri gibi aktörlerin de uygun yönetim adımlarına yatırım yapmalarını sağlayacak. Böylelikle bu araç 12. Sürdürülebilir kalkınma amacı olan “Sorumlu Üretim ve Tüketim” amacına hizmet eden önemli bir araç haline gelecek.

Ürünün tasarım aşamasından işe başlanacağına göre tedarik zincirindeki üreticilerin de sürdürülebilir iş modelleri geliştirmelerinin yolu böylelikle açılmış olacak. 

Bir pilin daha sürdürülebilir olacak şekilde yeniden tasarlandığı düşünelim. Daha yenilenebilir, geri kazanılabilir, tehlikeli madde içermeyecek şekilde yeniden tasarlandığını ve kullanımı esnasında da daha az enerji tükettiğini, yaşam döngüsü boyunca da çevreye çok daha az etki sunduğunu düşünelim. Bununla ilgili AR-GE çalışmaları zaten var. Ancak maliyeti nedeniyle rekabet piyasasında tercih edilmiyor. Dijital ürün pasaportu, bu tip ürünlerin rekabette avantajlı hale gelmesini de sağlayabilir.

Şimdi tüm ürünlerin bu yaklaşımla üretildiğini, bu pasaportlarla piyasaya sürüldüğünü ve tercih edilir hale geldiğini düşünelim. Pek çok sorunu çözebilecek ve üretim süreçlerinde önemli bir davranış değişikliğine yönlendirebilecek bir uygulama haline gelebilir bu.

Sınırda karbon düzenleme mekanizmasındaki mantığı işletiyor yine Avrupa.

Güzel bir hayal, doğru bir araç…

Uygulandığını görmek dileğiyle…

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi
Prof. Dr. Necmi Gürsakal
Prof. Dr. Necmi Gürsakal
Kelebek ve Kehle
08 Eylül 2021
Prof. Dr. Mehmet Karahan
Prof. Dr. Mehmet Karahan
Doğa Dostu Plastikler
12 Nisan 2022
Yorumlar (0)
Namaz Vakti 11 Nisan 2025
İmsak 06:47
Güneş 08:18
Öğle 13:10
İkindi 15:31
Akşam 17:52
Yatsı 19:17
6
hafif yağmur
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 28 71
2. Fenerbahçe 28 68
3. Samsunspor 29 51
4. Beşiktaş 28 48
5. Eyüpspor 29 47
6. Başakşehir 28 42
7. Göztepe 28 39
8. Gaziantep FK 28 39
9. Kasımpaşa 29 39
10. Antalyaspor 29 39
11. Trabzonspor 28 36
12. Konyaspor 29 34
13. Rizespor 28 34
14. Bodrum FK 29 33
15. Kayserispor 28 33
16. Sivasspor 29 31
17. Alanyaspor 29 31
18. Hatayspor 28 19
19. A.Demirspor 28 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 33 66
2. Karagümrük 33 59
3. Gençlerbirliği 33 57
4. Erzurumspor 33 55
5. Bandırmaspor 33 55
6. İstanbulspor 33 52
7. Keçiörengücü 33 48
8. Boluspor 33 48
9. Iğdır FK 33 48
10. Esenler Erokspor 33 48
11. Ahlatçı Çorum FK 33 48
12. Amed Sportif 33 48
13. Ümraniye 33 47
14. Pendikspor 33 45
15. Sakaryaspor 33 42
16. Ankaragücü 33 38
17. Manisa FK 33 38
18. Şanlıurfaspor 33 37
19. Adanaspor 33 27
20. Yeni Malatyaspor 33 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 31 73
2. Arsenal 31 62
3. Nottingham Forest 31 57
4. Chelsea 31 53
5. Newcastle 30 53
6. M.City 31 52
7. Aston Villa 31 51
8. Fulham 31 48
9. Brighton 31 47
10. Bournemouth 31 45
11. Crystal Palace 30 43
12. Brentford 31 42
13. M. United 31 38
14. Tottenham 31 37
15. Everton 31 35
16. West Ham United 31 35
17. Wolves 31 32
18. Ipswich Town 31 20
19. Leicester City 31 17
20. Southampton 31 10
Takımlar O P
1. Barcelona 30 67
2. Real Madrid 30 63
3. Atletico Madrid 30 60
4. Athletic Bilbao 30 54
5. Villarreal 29 48
6. Real Betis 30 48
7. Celta Vigo 30 43
8. Real Sociedad 30 41
9. Rayo Vallecano 30 40
10. Mallorca 30 40
11. Getafe 30 39
12. Sevilla 30 36
13. Osasuna 30 35
14. Valencia 30 34
15. Girona 30 34
16. Espanyol 29 32
17. Deportivo Alaves 30 30
18. Leganes 30 28
19. Las Palmas 30 26
20. Real Valladolid 30 16