Nilüfer'de Kentsel Dönüşüme Yer Yok

Haber: N. Nuri Yavuz

Bursa Görüş gazetesi olarak geçen hafta Nilüfer Belediye Başkanı Turgay Erdem’i ziyaret ettik. Başkan Turgay Erdem ile görüşme anında hem fikri takip anlamında gazetede yer verdiğimiz hem de kent gündeminde yer eden konuları konuştuk. Başkan Erdem, sorularımıza açık yüreklilikle yanıtlar verdi.

• Bursa Görüş, 9’uncu sayısında kentlilik bilinci ve hemşeri dernekleri konusunu çalıştı. Bu bağlamda Nilüfer Belediyesi’nin Anadolu Arastası projesi de gündeme geldi. Fikri takip açısından bu konudan başlayalım. Arastada son durum nedir?

Arasta’nın yanında hemşeri dernekleriyle birlikte bir de turizm geliştirme kooperatifi kurduk. Buradaki amaç mikro milliyetçiliği yaymak değil; geleneklerimizi, göreneklerimizi, bölgesel farklılıklarımızı geliştirerek turizme yaymaktır. Projede 81 ilin özgün mimarisini seçerek proje hazırlandı. Yapı seçimleri ciddi zaman aldı. Derneklerle görüşüldü, yerinde incelemeler yapıldı ve ilgili kurumlarla temas kuruldu. Seçilen yapıların aslına uygun inşası için altyapılarını tamamladık. Son yaptığımız ihaleyle birlikte 81 ilin de yapılarını Mayıs 2022’ye kadar tamamlayacağız. Hatta bir binayı da özgün mimarisine uygun halde tam haliyle bitireceğiz. Ve orayı da ana bina gibi kooperatif merkezi olarak kullanacağız. Son genel kurulda da hem bölge temsilcilerine hem de il yöneticilerine bilgilendirme yaptık. Herkese binaların nasıl yapılacağına ilişkin dosyalar verdik. O dosyalarda binaların hangi malzeme kullanılarak yapılması gerektiği ve yaklaşık maliyetine ilişkin bilgiler vardı. Onlara ‘6 ay için de bize cevap verin. Bu binaları tamamlayacak mısınız? Artık bundan sonraki iş sizin işiniz. Biz eksikleri tamamlarken siz de binalarınızı yapıp yapmayacağınızın kararını verin’ dedik. Örneğin bir dernek ‘bizim bütçemiz yok, sponsor da bulamıyoruz’ derse biz alıp yapacağız. O bölgeyle ilgili bir sponsor ya da işletmeci buluruz. Burası turizm alanı olarak belirlendiği için içinde gastronomi de el sanatları da yöresel müzik de olacak. Belki konaklama da olacak. Ama o zaman derneklerin de kullanım hakkı olmaz. Zaten derneklere de şunu söylüyoruz: ‘Burası asla bir lokal olmayacak. Burayı nasıl kullanacağınızı bize söyleyeceksiniz. Üstte kendinize ait bir yönetim odası belirlersiniz ama diğer alanlarda mutlaka turizme yönelik bir faaliyet olması gerekiyor. Bursa’ya her gelenin buraya uğramasını sağlayacak bir yöntem belirlememiz lazım.’ Bu yöntemle gidiyoruz. Şuan biz işimizi yapıyoruz. Onlar 6 ay içinde kararlarını verecek. Sonra tekrar bir araya geleceğiz. Yapanlar yapacak ki onlara da bir süre vereceğiz. Yapamayacak olanlarında açık yüreklilikle söylemesini bekliyoruz. Sonuçta burası bir turizm geliştirme kooperatifi ve elde edilecek kaynakları da birlikte bir havuz içerisinde değerlendireceğiz.

• Görüştüğümüz isimler de arastanın çok değerli bir yerde olduğunu ve Nilüfer’in önemli bir vizyon ortaya koyduğunu ifade etti. 

Bu işe aslında bakanlığın el atması gerekiyor. Çünkü Türkiye’de benzeri olmayan bir iş… Orada bizim 100 dönüm arazimiz var. Biz orayı konuta açsaydık milyonlarca lira geliri olurdu. Tam tersine biz gelir düşünmüyoruz üstüne bir de yatırım yapıyor ve para harcıyoruz. Projenin yaklaşık 200 milyon lira maliyeti var. Arkadaşlara da onu söyledim, ‘Hadi bakalım bundan sonra sıra sizde. Biz altyapılarını ve binaların karkaslarını tamamladık. Şimdi de siz el verin’ dedim.

• Geçtiğimiz aylarda ‘Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği’nde bir değişikliğe gidildi. Köy genişleme alanı 100 metreden 300’e çıkarıldı. 2 katlı yapılar için ruhsat zorunluluğu kaldırıldı. Köy nüfusuna kayıtlı olma ve ikamet etme şartı kaldırıldı. Bu konudaki düşünceniz nedir?

Plansız imar bölgeleri yani köylerdeki yapılaşmalarda sıkıntılar var. Daha önceki yıllarda da tip projeler yapılması gündeme gelmişti. Fakat biz, bütünşehir olduk. Dolayısıyla köyler artık mahalle oldu. Böyle olunca da her mahallenin mutlak suretle bir planlaması gerekiyor. Ben bununla ilgili arkadaşlarıma bir talimat verdim. Eski köy dokusu içindeki mahallelerde yeniden bir planlama yapmak için şuanda çalışıyoruz. Çıkan yönetmelik kaçak yapılaşmayı artırabilir. Bizde köy yerleşimi olarak görülebilecek 15-20 arası yer çıkar. Bu da az bir yer değildir.

• Gölyazı bu değişiklikten etkilenir mi?

Gölyazı, hem arkeolojik hem de kentsel sit alanında kalıyor. Oranın bir planı da yok şuanda ve mutlak suretle koruma amaçlı bir imar planı hazırlamak gerekiyor. Birkaç plan iptal oldu. Şuanda sadece kurulun geçici yapılanma koşullarıyla iş yürüyor orada. Gölyazı, özel bir yer. Yarım ada diyoruz ama aslında bir ada olduğu için suya göre 100 metre yaklaşma mesafesi olması gerekiyor. 50 metresi yapılaşma dışında, 50 metresi de sosyal alanlardır yasada. Bakanlığın, Gölyazı’yı mutlaka özel bir proje alanı ilan etmesi gerekiyor. Koruma amaçlı imar planının da buna göre yapılması lazım. Yoksa 50-100 metre gibi şartları orada uygulama şansına sahip değilsiniz. Gölyazı’nın gerçekten ciddi bir kültürel zenginliği var. Yer üstünde tescilli binalar var ama asıl yeraltı zenginlikleri çok önemli. Birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış bir bölgedir.

• BTSO, akademik odalar ve sektör temsilcileri, ‘Kentsel Dönüşüm Manifestosu’ diye adlandırılan bir rapor yayınladı. Raporu incelediniz mi? Önümüzdeki süreçte kentsel dönüşüm ve Nilüfer ilişkisini nasıl yorumlarsınız?

Raporun bir kısmını okudum. Parsel ya da ada bazında yapılanlara kentsel dönüşüm denmez. Raporda da bölge bazlı dönüşüm vurgulanıyor. Kentsel dönüşüm yapmak istiyorsanız bölge planlaması yapmak zorundasın. Bunun için Nilüfer’de kaç tane bölge var? Nilüfer’de artık kentsel dönüşüm yapılacak yer yok. Belki Karaman, Esentepe ve Fethiye Mahallelerindeki birkaç dar bölge olabilir. Ama mesela biz Karaman’da kentsel dönüşüm için bir anket yaptık. Hiç kimse istemedi ve ‘Biz burada komşuluk ilişkilerinden ve kendi binalarımızda rahatız’ dedi. Işıktepe’de bugün kentsel dönüşüm yapıyorum deseniz 1 kişi kabul etmez çünkü herkes, kendi yerinden memnun. Biz, şimdi vatandaşın memnun olduğu bir yere niye illa da kentsel dönüşüm diye girelim ki. Çünkü bizde Mevlana gibi ya da Osmangazi’nin herhangi bir alanında bölgeler gibi değil. Bizdeki insanlar, yaşam alanlarından memnun. Bir de gerçekten dar ve küçük bölgeler. Evet, belki kentsel dönüşümle buralara daha modern bir kimlik kazandırılabilir ama bu kez oraya başka insanlar gelecek. Bu da entegrasyonu olumsuz etkileyecek. Bursa’da bölgesel bazda kentsel dönüşüm alanlarının Yıldırım ve Osmangazi’de olması lazım. Nilüfer’de parsel bazında kentsel dönüşüm yaparak ilçeyi çirkinleştirdiler.

• Bir de uydu kentler konusu var. Sizce Bursa’nın bu projeye ihtiyacı var mı?

Uydu kentler doğru bir projedir. Her iki başkan adayının da seçim programında uydu kent vardı. Nilüfer’in merkezini taşımak zorundasınız. Gördüğünüz gibi yollar taşımıyor. Trafik, Bursa’nın en büyük sorunlarından bir tanesidir. Ve 1-2 yıl içinde de artık çözümsüz hale geleceğini düşünüyorum. Eğer merkezleri bir yerlere taşımaz ve yeni merkezler oluşturmazsan bu zafiyetleri gideremezsiniz. Çözüm için uydu kent doğru bir projedir. Alinur Başkanın da bununla ilgili projesi vardı. Bizim de Kayapa ve Görükle mera bölgesinde bir projemiz var. 1,5 yıl önce de planı Büyükşehir Belediyesi’ne gönderdik. Her ay, ‘şimdi görüşülecek şimdi geçecek’ deniyor. İstiyoruz ki verilen sözler tutulsun. Yeni bir yerleşim alanı ve hem büyükşehir hem de bizim için zor. Çünkü yeni bir alanın altyapısından üstyapısına sosyal donatı alanlarına kadar ciddi anlamda bir bütçe gerektiriyor. Ve mevcut bütçelerle de zor ama bu bir ihtiyaç. Mutlak suretle uydu kentleri gerçekleştirmek lazım.

• Sizce planınız neden Büyükşehir’de bekletiliyor?

Hâlâ komisyonda beklemede ve her ay geçecek diyorlar. Belediyeye çok maliyet getirecek ve belediyenin bundan bir kazanımı olacak mı diye bakıyorlar belki. Ama en büyük katkısı merkezin oraya taşınmasıdır. Bu işin maddi bir karşılığı yoktur.

• Bursa kamuoyunda bir de yeni sanayi alanları gündemi var. Bu konudaki düşünceniz nedir?

Biz, artık Nilüfer’de yeni bir sanayi istemiyoruz ama bizi de dinlemiyorlar. TEKNOSAB’ın bizim bölgemize doğru genişlemesiyle ilgili Sanayi Bakanlığı’ndan yetki aldılar. Aynı şekilde TOSAB ve Deri OSB’de genişleme kararı aldı. Bakın TOSAB’ın daha bir tane binası yok. Deri OSB’nin belki yüzde 20’si yapılmış gerisi boş. TEKNOSAB’da şimdiden yeni yer arayışı yapılıyor. Bu iş de artık ranta döndü. İlla bir sanayi alanı yapayım ve sanayiyi oraya taşıyayım derdi falan yok. Madem sanayi talebi var başka yere taşıyın. İlla hepsinin Bursa’nın etrafında olması mı gerekiyor. Birinci derece tarım alanlarını ve zeytinlikleri yok ediyorsunuz. Tamam, talep var ama gidin bakın Mustafakemalpaşa’daki Karacabey’deki sanayi bölgesi bomboş.  Diğer sanayi alanlarında da hâlâ boş yerler var. Bursa’nın daha fazla sanayiye ihtiyacı yok. Varsa bile durdurulması lazım. Yoksa bu kent yaşanılmayacak hale geliyor. Sadece sanayicinin gözlüğüyle bakmamak lazımdır bu kente. Bence burada fazlasıyla rant kokan bir yapı var. Biz izin vermiyoruz ama gidiyorlar bakanlıktan aldıkları izinlerle karşımıza geliyorlar. Biz, ancak hukuki yollardan mücadele ederek işimizi sürdürebiliyoruz.

• Son olarak işsizlik önemli bir sorun. Belediyeniz bu konuda neler yapıyor?

Herkes belediyeye girmek istiyor. Tabi belediyenin böyle bir imkânı yok. Ki neredeyse bütçemizin yüzde 50’sini personel girdileri için kullanıyoruz. Yeni bir personel almamak için üstün gayret sarf ediyoruz. Ama bu, benim başkan seçildikten sonra en çok üzüldüğüm konuların başında geliyor. Her gelen çocuğunun işsizliğiyle ilgili talebi iletiyor. Bu beni çok ciddi anlamda duygusal olarak üzüyor. Bir iş ofisimiz var. Bu yıl ofisimize başvuran 20 bin 468 kişiyi işe yönlendirmişiz ama 360 kişi işe alınmış. Biz işsiz ile işveren arasında ilişki kurmaya çalışıyoruz. Burada işverenlere de duyuruda bulunalım. Tabi hepsinin insan kaynakları birimi ve yönetimi var ama bölgemizden de verileri isterlerse bizim portföyümüzden de faydalanabilirler.