ÖİV Gözden Geçirilmeli

• N. Nuri Yavuz

Bülent Ecevit’in başbakanlığındaki DSP, ANAP ve MHP hükümeti tarafından 17 Ağustos 1999 depremi sonrası Meclis’e sunulan ek vergiler yasa tasarısıyla gündeme gelen ve 12 Kasım 1999 Düzce depremi sonrası TBMM’den geçen Özel İletişim Vergisi (ÖİV), 2003’ten itibaren kalıcı hale geldi. Ülke kamuoyunda tartışmalara neden olan ÖİV’in özellikle internet kullanımının yaygınlaşmasını ve bilişim sektörünün gelişimini engellediği düşünülürken Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, geçen mayıs ayında son 20 yılda 72 milyar 996 milyon 502 bin lira Özel İletişim Vergisi (ÖİV) toplandığını açıkladı. Bu verginin bilişim sektörünü nasıl etkilediğini Bursa merkezli olarak hizmet veren ve birçok ülkeye yazılım ihracatı yapan PenDC şirketinin Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ünal’a sorduk.

EN BÜYÜK MALİYET

Bilişim sektöründe en önemli maliyetlerin internet ve elektrik olduğunu vurgulayan Murat Ünal, “Elektrikte bir nebze olsun iyi bir durum var. Elektrik şirketleriyle yapılan ikili anlaşmalarla makul bir fiyat yakalanabiliyor. Ancak internette ciddi sıkıntılar var. Özellikle Özel İletişim Vergisi (ÖİV), sektörü olumsuz etkiliyor. Ülkemizde bilişim sektörünün gelişmesi için internetten alınan ‘Özel İletişim Vergisi’ gözden geçirilmelidir. Güney Kore’nin ekonomisini nasıl büyüttüğüne baktığınızda 1 Megabit internetin ücretsiz olduğunu görürsünüz. Güney Kore bunu eve veriyor” ifadelerini kullandı.

PERSONEL SORUNU

Sektörde nitelikli personel sorunu yaşandığını belirten Ünal, “Bu sıkıntı, eğitimden kaynaklanıyor. Eğitim sistemi, özellikle bilgisayar ve yazılım tarafında yeterli değil. Oğlumdan bir örnek vereyim; bilgisayar mühendisliği bölümünde okurken bir yazılım dili olan ‘basic’ten sınava girdi. O yazılım dili bundan tam 25 yıl önce kullanılıyordu. Ve 2-3 yıl içinde uygulama dışında kaldı. Bizim üniversitelerimizde tedavülden kalkmış bir yazılım dilinden sınav yapılıyor. Bizim, bu altyapı ve eğitim süreciyle dünya devlerine kafa tutmamız zor. Ben bunları, üniversitelerde görüştüğümüz akademisyenlere de söyledim. Üniversitelerde piyasanın gerçekliğinden kopuk eğitim sürecinden çıkan gençlerin de işe uyum sağlaması ya mümkün olmuyor, ya da çok uzun sürüyor” dedi.

HERKES YAZILIMCI OLABİLİR

Kendisinin de 25 yıl önce alaylı olarak yazılımcı olarak bu işe başladığını açıklayan Ünal, “Bütün hayatımı yazılımla kazandım. 25 yıldır bu işi yapıyorum ve son 20 yıldır bilfiil sunucu yönetiyorum.  25 yıl önce Erzurum Atatürk Üniversitesi İktisat bölümünü kazandım ve 3 ay sonra bıraktım. Muhasebe alanında yazılım yapan bir firmada bir nevi ofis boy olarak işe başladım ve orada öğrendiğim işi bu noktalara taşıdım. Bugün şirketim, yazılım ihracatı yapıyor. Ciromuzun yüzde 99,75’ini yurtdışı müşterilerimiz oluşturuyor. Benim yazılıma başladığım dönemlerde alaylı olarak bu işi öğrenmek ve yapmak daha zordu. Şimdi daha kolay diye düşünüyorum. Yazılım, çok yetenek gerektiren bir iş değil. Her isteyen ressam, heykeltıraş olamaz. Ama bugün her isteyen insan, yazılımcı olabilir” diye konuştu.

PenDC YURTDIŞI ODAKLI

Bursa merkezli olarak son 10 yılda ağırlıklı yurtdışına yönelik çalıştıklarını söyleyen Murat Ünal, PenDC hakkında şu bilgileri paylaştı: “Arnavutluk, Fas, Portekiz, Malta, Kosova gibi ülkelerde hem yazılım hem de sunucu hizmeti verdiğimiz büyük şirketler var. Çok ciddi projelere imza attık. Örneğin Arnavutluk postanesinin bir modülünü yazdık ve sunucularını verdik.  Ve hâlâ çalışıyoruz onlarla yaklaşık 5 sene oldu. Müşteri portföyümüzde farklı ülkelerden mobilya, tekstil, otomotiv, toptan alışveriş gibi birçok sektörden firma var. Ülkemizde ise şirketlerin yanı sıra Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, Bergama Ticaret Odası, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası gibi kurumlara da hizmet veriyoruz.”

EKİBİMİZ GÜÇLÜ

Yazılımda güçlü bir ekibe sahip olduklarını savunan Murat Ünal, “Şuan 45 kişilik bir ekibiz. Bunun 11’i Hindistan’da. Türkiye saatiyle ücretli personelimiz olarak çalışıyorlar. Merkez ofisimizde de 34 kişi çalışıyor” dedi.

PenDC olarak teknik alanda hizmet verdiklerini vurgulayan Ünal, “Firmanın ihtiyacına göre yazılımı hazırlıyoruz sonra da o yazılım için gerekli olan sunucu ve yedeklemeyi sunuyoruz. Yaptığımız iş en yalın anlatımla şu; biz, bir firmanın kendi işleyişini elektronik ortama taşıyoruz. Teknoloji çağındayız ama hâlâ defter kalem ya da bir tık üstü Excel ile hareketlerini takip eden firmalar var. Stoklarını, maliyetlerini, geleneksel yöntemle takip ediyorlar ve bunlar dağınık yapıda. Bir örnek verelim. Bursa’da dokuma yapan bir tekstil fabrikası düşünün. İplik stokunu takip eden aslında depoculardır. Muhasebe ayağında finans müdürü var, o da gelir-gider hesaplamalarını yapar. Firmalar 3 veya 4 bağımsız noktadan üretim yönetimi yapıyor. Bir nokta hammaddeyi, bir nokta finansı, bir nokta satışı yönetiyor gibi… Bizim oluşturduğumuz sistem; üretim, finans ve stok yöneticisini tek bir panelde birleştiriyor. Firmalara özel butik yazılımlar hazırlıyoruz” şeklinde konuştu.

İHTİYACA GÖRE YAZILIM

Ürettikleri yazılımların piyasadaki hazır yazılımlardan farkına ilişkin Ünal, şu değerlendirmede bulundu: “Piyasada bu konuda hâlihazırda çok sayıda yazılım var. Bu yazılımların avantajları da dezavantajları da var. Birçok sektörde denenmiş ve oturmuş olmaları bir avantaj. Fakat sizi belli bir kalıba sokmaya çalışması en büyük dezavantajı. Bu yazılımlarda esneklik sıfır düzeyindedir. Ayrıca bu yazılımlar genel geçer yazılım olarak hazırlandı. Bu yazılımlar, farklı sektörlere uyarlanabilir ama gerçekte her sektörün üretim süreçleri ve ihtiyaçları birbirinden farklıdır. Ki bazen aynı sektördeki firmaların bile üretim süreçleri ve ihtiyaçları farklı olabiliyor. Biz, işte buradan hareketle firmaların ihtiyacına göre yazılım üretiyoruz. Biz, önce firmanın süreçlerini inceliyoruz. Bir firma için bizim yazılıma başlamamız minimum iki ay sürüyor. Ki firmanın yapısına göre bu sürenin daha uzun sürdüğü de oluyor. Yazılıma başlamak için yaptığımız görüşme ve incelemelerin 4 ay sürdüğü firmalar bile var. Süreç şöyle işliyor; ekip arkadaşlarımız firmaya gidiyor ve bütün birimlerle toplantılar yapıyor. Sonra birimlerle tek tek toplantılar yapıyor, üretimin tüm süreçlerini inceliyoruz. Ve insanların kendi alışkanlıklarını bozmadan, defteri yerine tablete geçmelerini sağlıyoruz.”

COĞRAFİ YEDEKLEMEDE TEK FİRMAYIZ

‘Veri güvenliği konusunda en rahat firma biziz’ iddiasında bulunan Ünal, açıklamasını şöyle sürdürdü: “Bugün operatörler dâhil coğrafi yedeklemeyi tamamlamış tek şirketiz. Coğrafi yedekleme şu demek; buradaki sistemde yer alan verilerin bölge dışında bir yerde yedeklenmesidir. Biz, Erzurum’da Atatürk Üniversitesi ve Sivas’ta da Cumhuriyet Üniversitesi ile sözleşme yaptık. Ve her iki üniversitede de sistem kurduk. Onlara yer, elektrik ve internet için ücret ödüyorum aynı zamanda onlara bu sistemde ücretsiz yedekleme imkânı sunuyorum. Her gün buradaki merkezde bulunan verilerin bir kopyası, her iki üniversitede de kurduğum pasif yedekleme alanında şifreli olarak aktarılıyor.”

KOVİD-19 SALGINI YATIRIMI ATEŞLEDİ

PenDC Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ünal; açıklamalarını, salgının sektöre etkileri üzerine yaptığı değerlendirme ile tamamladı: “Salgın dönemi, dijitale yönelimi artırdığı için yeni yatırımlar için ateşleyici oldu. Hem nicelik hem de nitelik açısından yazılım sektöründe küresel ve ulusal bazda yatırımlar hayata geçirildi. Salgın, iş yapış şekillerini de değiştirdi doğal olarak. Biz yazılım sektöründe ofis dışında uzaktan çalışmaya da odaklı olduğumuz için adaptasyon süreci yaşamadık. Tüketim alışkanlıklarını da değiştiren salgın nedeniyle çeşitlenen taleplere yetişebilmek için hem insan gücü hem de teknoloji yatırımları artık daha da önemli hale gelmiştir.”