Tepkiye Yanıt Yeterli Değil!

Haber: N. Nuri Yavuz

Yetkili Müesseseler Platformu kurucu üyesi ve basın sözcüsü Adil Yazıcıoğlu, Kasım ayı başında döviz bürolarının yaptığı 1 saat kepenk indirme eylemi sonrası yapılan yeni düzenleme hakkında Bursa Görüş’e açıklamalarda bulundu.

Adil Yazıcıoğlu, “18 Kasım 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğe göre döviz alım satımlarında kimlik numarası uygulaması için alt sınır olarak 100 USD belirlendi. Sektörün kimlik numarası uygulaması için önerisi 10 bin liranın alt limit olması idi. Yapılan bu düzenleme yeterli olmamakla birlikte tepkilerin dikkate alınması açısından atılmış bir adımdır” dedi.

DAVA HAZIRLIĞI

Yazıcıoğlu, “04 Kasım 2021 tarihinde yapmış olduğumuz kepenk kapatma eyleminden itibaren Bakanlık, siyasi partiler ve ticaret odaları ile iletişim halindeyiz. 12 Ekim 2021 tarihli düzenlemelerin sektörü yeniden dizayn ettiğini bu düzenlemelerin kamu menfaati taşımadığını, telafisi güç sonuçlar doğuracağını ilgili mercilere sözlü ve yazılı olarak aktarmaktayız. Görüştüğümüz herkes sektöre hak vermekle birlikte idarenin attığı somut bir adım yoktur. Kasım ayı sonuna kadar, özellikle Bakanlık ile iletişim halinde olup gerekli değişikliklerin yapılması için bütün mücadelemizi vereceğiz. Şu aşamada hukukçularımız ve hocalarımız yönetmeliğin ve tebliğin ilgili maddelerin iptali için dava hazırlığı yapmaktadır. Biz de Yetkili Müesseseler Platformu olarak davada tam katılımı sağlamak için sektörden vekâlet toplamaktayız. Bugün itibari ile 850 döviz bürosunun 500 tanesinin dava vekâleti alınmıştır. Önümüzdeki hafta dava vekâletlerinin tamamlanacağını düşünüyoruz. Danıştay nezdindeki davamızı 29 Kasım 2021 tarihinde açmayı planlamaktayız” açıklamasında bulundu.

SEKTÖR YOK OLACAK

Yazıcıoğlu, “Yönetmeliğin ve tebliğin uygulanması durumunda sektörün yok olacağını düşünmekteyiz. Bu durum döviz alım satımında kayıt dışılığı ve kaçakçılığı artıracaktır. Sektörün günümüz koşullarına regüle olmasını idare kadar bizde istemekteyiz. Ancak hiçbir sektörde uygulanmayan denetim, kontrol ve takip mekanizmasının bu sektöre uygulanmasına karşıyız. Finans piyasalarında bulunan diğer sektörlerde uygulanan düzenlemelerin mukayese edilerek sektörümüze uygulanmasını talep ediyoruz.  İlgili kurumlara vermiş olduğumuz sorunlar ve çözüm önerilerimizi dikkatinize sunuyoruz” ifadelerini kullandı.

ELEŞTİRİ VE ÖNERİLER

Yazıcıoğlu, 12 Ekim’de yetkili müesseselere (döviz bürolarına) yönelik yayınlanan yönetmelik hakkında eleştiri ve önerilerde bulundu.

‘Hisse Devirleri’ konusunda değerlendirme yapan Adil Yazıcıoğlu, “Yapılan düzenlemelerle mevcut döviz bürolarının hisse (pay) devirleri için gerekli olan Bakanlık izni ücrete bağlanmıştır. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na pay devri izin ücreti olarak A grubu döviz büroları 6 milyon lira ve B grubu döviz büroları ise 5 milyon 500 bin lira ücret ödemek zorundadır. Bu şekilde bir düzenleme döviz bürolarının değerini sıfıra indirmiştir. Ülkemizde çeşitli sektörler Hazine’ye bağlı olarak lisans alarak faaliyet göstermektedir. Bankalar, aracı kurumlar, faktoring şirketleri, finansal kiralama şirketleri, ödeme kuruluşları vb. kurumlardan her birinin şirket değeri (piyasa değeri) vardır. Bu değer şirket bilançosuna göre, pazar payına göre, sahip olduğu lisansa göre belirlenmektedir. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın döviz bürolarını kamu lisansına sahip bu sektörlerden ayırıp şirketlerin devrini nerde ise imkânsız hale getirip devri çok yüksek bir ücrete bağlaması hiçbir sektörde uygulanmayan bir durumdur” derken şu öneride bulundu: “Yeni kurulacak döviz büroları için Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın belirlediği Faaliyet İzin Belgesi ücretine sektörün hiç bir itirazı yoktur. Mevcut döviz bürolarının hisse devirlerinde Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın devir ücreti almasına kesinlikle karşıyız.”

MAKUL TUTARLAR

‘Sermaye Artırımı’ konusuna ilişkin “Yapılan düzenlemelerle A grubu döviz bürolarına sermayelerini 5 milyon liradan 10 milyon liraya, B grubu döviz bürolarına ise 1 milyon liradan 5 milyon liraya artırma zorunluluğu getirilmiştir. Belirlenen sermaye tutarları son derece yüksektir. Döviz bürolarının birçoğu bu sermaye tutarlarını karşılayamayacaktır. Ayrıca; döviz bürolarının bu tutarda bir sermayeye ihtiyacı da bulunmamaktadır. Sermaye ile ilgili bu düzenleme birçok döviz bürosunun yükümlülüğünü yerine getiremeyerek kapanmasına neden olacaktır” eleştirisi yapan Yazıcıoğlu, “Döviz bürolarının her birinin farklı bölgelerde, şehirlerde, alışveriş merkezlerinde, tatil yörelerinde, merkezi yerlerde bulunması gibi birçok faktör dikkate alınırsa A grubu döviz büroları için sermayenin 5 milyon liradan 7,5 milyon liraya, B grubu döviz bürolarının sermayesinin 1 milyon liradan 2 milyon liraya yükseltilmesi sektör için en makul tutarlar olacaktır” dedi.

6 AYLIK KAYIT YETER

‘Kamera Kayıt Sistemi’ uygulaması için Yazıcıoğlu, “Döviz bürolarına, döviz bürolarının kapalı olduğu günler dâhil olmak üzere kamera kayıt sistemi zorunluluğu 6 aydan 1 yıla çıkartılmıştır. Yapılan tüm işlemler kayda alınacak ve 1 yıl saklanacaktır. Bu işletmelere ciddi bir maliyet getirmektedir. Özellikle bulut sistemi üzerinden saklama zorunluluğu teknik imkânsızlık içermektedir. Bu uygulama da hiçbir sektörde bulunmazken döviz bürolarına getirilmesi doğru değildir” dedi ve şu öneriyi yaptı: “Hali hazırda uygulanmakta olan 6 aylık kamera kayıt sisteminin yeterli olduğu kanaatindeyiz.”

4 BÖLGEYE KARŞIYIZ

‘Adres Nakli’ düzenlemesi hakkında Adil Yazıcıoğlu, “Düzenlemelerle Türkiye 4 bölgeye ayrılmıştır.  Bölgeler arası adres nakli işlemlerinde 1 milyon liradan 3 milyon liraya kadar ücret talep edilmektedir. Bu durum ticari hayatın olağan akışına aykırıdır. İstanbul ili ikiye ayrılmış, bu ilimizdeki bazı şehir içi (ilçeler arası) adres naklinde 1 milyon lira gibi bir ücret talep edilmektedir. Şehirler ya da bölgeler arası geçişlerde başka kriterler bulunabilir. Adres naklinin bu şekilde ücrete bağlanması şirketlere gereksiz bir maliyet getirecektir” ifadelerini kullandı ve ekledi: “Türkiye’nin döviz bürosu nezdinde 4 bölgeye ayrılmasına kesinlikle karşıyız. Adres nakli uygulamasında 12 Ekim 2021 öncesi mevzuatın uygulanmasını talep ediyoruz.”

KAYIT DIŞILIK ARTACAK

‘Kimlik Tespiti’ zorunluluğunu yorumlayan Adil Yazıcıoğlu, “Yapılan her işlemden kimlik numarası alınması kayıt dışılığı artıracaktır. T.C. Kimlik numarası uygulamasında alt sınırın belirlenmesi kayıt dışılığın önüne geçilmesinde önemli bir adım olacaktır. Nitekim 15 günlük uygulamada kimlik uygulaması nedeni ile birçok vatandaş döviz alım satımını döviz bürosu yerine gayri resmi yerlerden gerçekleştirmeyi tercih etmiştir” şeklinde konuştu ve “Kimlik numarası uygulamasında alt sınırın belirlenmesi ve bu alt sınırın 10 bin lira olması sektörün talebidir” tavsiyesiyle açıklamasını tamamladı.

BURSA’DA DA EYLEM YAPILMIŞTI

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 12 Ekim 2021 tarihinde açıklanan yeni yönetmeliğe Bursalı dövizciler de itiraz etmiş, Türkiye Yetkili Müesseseler Platformu Bursa Temsilcisi Ahmet Balaban ve yetkili döviz bürosu sahipleri, 15 Temmuz Meydanı’nda basın açıklaması düzenlemişti.  

VERGİ KAYBINA NEDEN OLACAK

Balaban tarafından okunan basın açıklamasında şu ifadelere yer vermişti: “Yeni düzenlemeyle hisse devir hakkı yok edildi. Şirket sahipleri hisselerini, öz çocuklarına bile devredemez hale getirildi. Sermaye şartı 5 katına çıkarıldı. Ülke 4 faaliyet bölgesine bölündü ve şirket adresi nakline 1 ile 3 milyon lira harç ödeme şartı getirildi. Bu kararlar alınırken sektörden görüş alınmadı. Hiçbir sektöre uygulanmayan baskı ve katı düzenlemeler, hukuksuz bir tebliğ ile döviz bürolarına getirildi. Türkiye’de eşi benzeri olmayan idari ceza ve yaptırımlarla karşı karşıyayız. Bu tebliğ kaçak döviz bürolarının işlerini artıracaktır. Bu durumda çok büyük vergi kaybına neden olacaktır.”

Balaban, Bursa’da yetki belgesi bulunan 14 döviz bürosu bulunduğunu ve bunlarının 8’inin Bursa’da 3’ünün İnegöl’de yer aldığını söyledi. Yeni düzenleme ile 1 dolar bile bozdurulurken kişinin TC numarasının alınması şartı getirildiğini açıklayan Balaban, bunun insanlarda korkuya neden olacağını ve dövizi bozdurmak için başka yollar arayacağını söyledi. Balaban, normalde yetkili döviz büroları dışında herhangi bir yerde döviz bozdurmanın yasak olduğu ve para cezası bulunduğunu ancak vatandaşın bunu bilmediği ifade etti.