Tekstil ve Hazır Giyim Sektöründe Bursa’nın Dış Ticaret Hacmi Nasıl Genişledi?

Tekstil ve hazır giyim sektörü, gayri safi yurt içi hâsıla, imalat sanayi ve sanayi üretimindeki pay, ihracat, ekonomiye sağladığı net döviz girdisi, istihdam, yatırım gibi makro-ekonomik büyüklükler açısından Türkiye’nin önemli sektörlerinden biridir. Bugün Türk tekstil ve hazır giyim sektörü büyük oranda ihracat odaklı bir sektördür ve mevcut kapasiteler yurt içi talepten oldukça fazladır.

Türk hazır giyim sektörü 2019 yılı itibariyle yüzde 3,3 pay ile dünyanın 7’inci büyük hazır giyim ihracatçısı konumunda yer almaktadır. AB ülkelerine hazır giyim ihracatında ise Türkiye Çin ve Bangladeş’in ardından 3’üncü sırada yer almaktadır. Hazır giyim sektörü, üretim ve istihdamdaki büyük ağırlığıyla ülkemiz ekonomisi için önemli sektörlerinden birisi konumundadır.

Sosyal Güvenlik Kurumu 2020 yılı Ocak-Nisan dönemi istatistiklerine göre, Türkiye genelinde giyim eşyaları imalatı, tekstil ve deri sektöründe faaliyet gösteren firmaların sayısı 58.000 civarındadır. Bu firmalarda kayıtlı yaklaşık 1 milyon 100 bin kişi istihdam edilmektedir.

Türkiye’de üretilen hazır giyim ürünlerinin büyük bir kısmını pamuklu ürünler oluşturmaktadır. Sektörün pamuk, yün, iplik ve kumaş gibi hammadde ve ara malı ihtiyacı büyük ölçüde yurt içinden karşılanmakla birlikte, önemli miktarda ithalat da gerçekleştirilmektedir. Türkiye 2018/19 sezonunda dünyanın 6’inci büyük pamuk üreticisi olmasına karşın, yerli üretim iç talebi karşılamamaktadır. Ülkemiz dünya pamuk tüketiminde 5’inci sırada almaktadır.

Ocak- Aralık 2020 döneminde Türkiye’nin hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 3,1 oranında düşüş ile 17,1 milyar dolar olmuştur. 2020 Aralık ayında 1,7 milyar dolarlık hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı gerçekleştirilmiş olup, bu değer 2020 yılı için hesaplanan 1,4 milyar dolarlık aylık ortalama ihracat değerinin üzerinde bir değer olarak kayıtlara geçmiştir.

2020 yılının Ocak-Aralık döneminde hazır giyim ve konfeksiyon ihracatının Türkiye genel ihracatındaki payı yüzde 10,1 olarak hesaplanmıştır. Bu pay 2017 yılının aynı döneminde yüzde 12; 2018 yılının aynı döneminde yüzde 11,2 ve 2019 yılının aynı döneminde ise yüzde 9,8 olarak gerçekleşmiştir.

2020 yılında Ocak-Aralık döneminde Türkiye’nin genel ihracat performansı içinde Hazır Giyim ve Konfeksiyon ihracatı değerlendirildiğinde genel ihracat rakamı 2019 yılında yüzde 2 artarken 2020 yılı aynı dönemine yüzde 6,3 oranında azalarak 180,8 milyar dolardan 169,5 milyar dolara gerilemiştir. Hazır giyim ve Konfeksiyon ihracatı ise 2019 yılında yüzde 0,4 artarken 2020 yılında yüzde 3,1 oranında azalarak 17,5 milyar dolardan 17,1 milyar dolara gerilemiştir.

Hazır giyim ve konfeksiyon ihracatının sanayi ihracatındaki payı 2019 yılının Ocak-Aralık döneminde yüzde 12,8 iken; 2020 Ocak-Aralık döneminde yüzde 13,4 olmuştur. Veriler, hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün hem Türkiye genel ihracatındaki hem de sanayi ihracatındaki payının 2020 yılı itibarıyla arttığını ortaya koymaktadır. Hazır giyim ve konfeksiyon sektörü Ocak-Aralık dönemindeki 17,1 milyar dolarlık ihracat değeri ve genel ihracat içindeki yüzde 10,1’lik payıyla; yüzde 15,1’lik paya sahip olan otomotiv endüstrisi ile yüzde 10,8’lik paya sahip olan kimyevi maddeler ve mamulleri sektörlerinin ardından üçüncü sırada yer almaktadır.

2020 yılı Aralık ayında Türkiye’den 1,7 milyar dolar değerinde hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmış, ihracat 2019 yılının Aralık ayına kıyasla yüzde 25,3 oranında artmıştır. Diğer yandan 2020 yılı Aralık ayındaki ihracat rakamı değer olarak 2020 yılı için hesaplanan 1,4 milyar dolarlık aylık ortalama ihracat değerinin üzerinde yer almıştır. En fazla hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı gerçekleştirilen ay 1,8 milyar dolar ile 2020 Ekim ayı olmuştur. Hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı 2020 yılında 17,1 milyar dolara gerilerken yüzde 3,1 oranında azalış göstermiştir. Türkiye genel ihracatı ise 2020 yılında 2019’a göre yüzde 6,3 lük azalma göstermiştir.

Hazır Giyim ve konfeksiyon ihracatında 2019 ve 2020 yıllarında Şubat, Haziran ve Kasım ayında çok yakın seyretmiştir. 2020 yılında en yüksek ihracat rakamına Ekimde ulaşılırken 2019 da en yüksek ihracat rakamına Mart ayında ulaşılmıştır.

Türkiye’nin ihracat performansı sektörel bazda değerlendirildiğinde Hazır Giyim ve Konfeksiyon sektörü Otomotiv Endüstrisi ve Kimyevi Maddeler ve Mamullerinden sonra en çok ihracat yapılan sektörler arasında 17,1 milyar dolar ile üçüncü sırada yer almaktadır.

Türkiye’nin 2019 ve 2020 yıllarına ilişkin iller bazında Hazır Giyim Konfeksiyon sektörü ihracat performansı incelendiğinde İstanbul 11,3 milyar dolar ile ilk sırada yer alırken Bursa’nın 1,3 milyar dolar ile ikinci sırada yer aldığı görülmektedir. Bursa’nın Hazır Giyim Konfeksiyon sektörü ihracatı 2020 yılında yüzde 11 azalarak 1,5 milyar dolardan 1,3 milyar dolara gerilemiştir. İller bazında 2020 yılında hazır giyim ihracatında Bursa’ya en yakın iller üçüncü sırada 1,3 milyar dolar ile yer alan İzmir ve 1,1 milyar dolar ile Denizli olmuştur.

Bursa’da Yükselen Bir Sektör: Bebe ve Çocuk Hazır Giyim Sektörü

Hazır giyim sektörünün alt sektörlerinden biri olan bebek giyim sektörü, ülkemizde özellikle son 20 yılda gelişme kaydeden bir sektördür. Sektördeki firmalardan bazılarının hem yetişkinler için hem de bebek ve çocuklar için üretim yaptığı, bazılarının ise yalnızca bebek giyimi üzerinde uzmanlaştığı görülmektedir. Üreticilerin büyük bir bölümü Bursa, İstanbul, Denizli ve İzmir’de bulunmakta olup, bebek ve çocuk giyiminde başı çeken il Bursa’dır.

Dünya 0-1 yaş aralığındaki bebeklerin giysilerinin dış ticaret rakamlarına göre 2018 yılı ihracatı 2017’ye göre yüzde 2,9 artış ile 10,2 milyar dolardır. En yüksek paya yüzde 28 oranı ile sahip olan Çin 2,8 milyar dolar ihracat gerçekleştirmiştir. 2018 yılında en fazla ihracat gerçekleştiren ülkeler arasında Çin, Bangladeş, Hindistan, Kamboçya’dır. En yüksek değişim gösteren ise yüzde 18’lik artış gösteren İspanya’dır.

2018 yılında dünya genelinde bebek hazır giyim sektöründe en fazla ihracatı yapılan grup “Bebek İçin Giyim Eşyası; Pamuktan” ürün grubudur. 2018 yılında 2017’ye göre yüzde 4,69 artış ile toplamda 6,5 milyar dolar ihracatı gerçekleşen söz konusu ürün grubu bebek hazır giyim ihracatının yüzde 63,28’ini oluşturmuştur. İkinci sırada ise “Bebek İçin Giyim Eşyası ve Aksesuarı; Pamuktan” ürün grubu vardır. Bu ürün grubunda gerçekleşen toplam ihracat ise 2017 yılına göre yüzde 4,58 azalarak 1,5 milyar dolardır. Üçüncü sırada ise “Bebek İçin Giyim Eşyası; Sentetik Liften” ürün grubu yer almaktadır. Söz konusu ürün grubu 2017’ye göre yüzde 5,7 artış ile toplamda 1 milyar dolar ihracat rakamını ulaşmıştır.

2018 verilerine göre dünyada bebek hazır giyim ithalatı yüzde 2lik artış ile 10,1 milyar dolardır. Bebek giyim ithalatında en büyük pay yüzde 23,2 ve 2,3 milyar dolar ile ABD’dir. ABD’den sonra Fransa, Almanya en büyük ithalat payına sahip ülkelerdir.

***

Bebe ve Çocuk Hazır Giyim Sektörünün Gelişiminde BTSO Etkisi

Bursa iş dünyasını uluslararası alanda daha güçlü bir konuma taşımayı amaçlayan BTSO, Ticaret Bakanlığı destekli Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi (Ur-Ge) projelerini yürütürken, Türkiye’de aynı anda en fazla UR-GE projesi yürüten kurum konumundadır.

Ur-Ge ve HİSER projelerimiz ihracatçı olmak isteyen üyelere destek sağlarken, firmaların da uluslararası pazarlardaki konumlarını güçlendirmektedir. Artan rekabet ortamında, ürün ve hizmetlerinde farklılığını ortaya koyabilen, etkin tanıtım ve pazarlama tekniklerine sahip firmalar rekabette avantajı konuma gelmektedir.

Ülkemizin üretim ve ihracat üssü olan Bursa’mızın rekabet gücündeki artış, ülke olarak belirlediğimiz hedeflerin gerçekleştirilmesinde de büyük önem arz etmektedir. Uzay, savunma ve havacılık, raylı sistemler, bebe-çocuk konfeksiyonu, makine, gıda, tekstil, kompozit, kimya, turizm, yenilenebilir enerji, otomotiv ve inşaat gibi stratejik sektörlerde; iş birliği kültürüyle oluşturulan kümelenme gruplarında 500’e yakın üye firma bir araya getirilmiştir.

Bu kapsamda Bebe ve Çocuk Giyim sektörü de uluslararası rekabet gücü açısından ciddi bir mesafe almıştır.

Juniokids, Bebek ve Çocuk Modası sektöründe ulusal ve uluslararası bir üretici platformudur. Sektörde alanında uzman 80 firmanın katılımı ile oluşan Juniokids, T.C. Ticaret Bakanlığı’nın “Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi (URGE)” desteği ile Bursa Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda yürütülmekte, üyelerinin ihracatlarını arttırarak uluslararası rekabette söz sahibi olmalarını amaçlamaktadır. Bursa’da aynı sektörde 4. kez yapılan ilk proje olan Juniokids, T.C Ticaret Bakanlığı’nca İyi Uygulama Örneği olarak seçilmiştir.

Türkiye’deki üretimin yüzde 80’ini karşılayan Bursalı firmalar küresel rekabette de adından söz ettirmektedir. URGE Projemiz, Avrupa’da 350’den fazla kümenin faaliyetlerini, yapılarını ve yönetim analizlerini inceleyen Avrupa Komisyonu’nun Avrupa Küme Analizleri Sekretaryası (European Secretariat for Cluster Analysis-ESCA) tarafından “Küme Mükemmeliyeti Bronz Etiketi” almaya hak kazanmıştır.

Vişne Ticaret Bölgesi’nde bir arada konumlanan firmalar; yeni doğan, kız ve erkek bebek, kız ve erkek çocuk ve aksesuar kategorilerinde 120’den fazla ülkeye ihracat gerçekleştirmektedir. Trend tasarımlar, yüksek kalite ürünler, yenilikçilik, rekabetçi fiyatlar ve güven sunan URGE firmaları ülke ekonomisi ve Bursa için değer üretmektedir. Küresel tekstil üssü olan Bursa bebe ve çocuk giyim üretiminde de önemli bir yere sahiptir. Bu sektördeki üretimin yüzde 80’i Bursa’da özellikle de Vişne Ticaret Bölgesinde gerçekleşmektedir. Bebe ve çocuk modasına yön veren firmalar, Vişne Ticaret Bölgesi’ndeki yatırımları ve yenilikleriyle dünya standartlarında üretim yapmaktadır. URGE Projesi ile Juniokids bir dünya markası olmayı ve tüm dünya çocuklarının rahat, güzel ve mutlu hissetmesi için tüm dünyada ailelerin birinci tercihi konumuna gelmeyi hedeflemektedir.

Bebe Çocuk Sektörü kapsamında 2 aktif URGE projesinde toplam 75 firma yer almakta olup bu projeler kapsamında gerçekleştirilen faaliyet ve çıktılar aşağıda yer almaktadır;

• 25 Eğitim
• 5 Danışmanlık
• 9 defa Bursa’ya 43 ülkeden alım heyeti getirildi; bu faaliyetlerde yaklaşık on bin yabancı alıcı Bursa’da ağırlandı.
• 13 defa farklı ülkelerde Yurtdışı B2B etkinliği
• Yaklaşık 40 bin iş görüşmesi gerçekleştirilmiştir

Bebe ve çocuk giyim sektörünün bu gelişimi gerçek bir başarı hikâyesi olmuştur. Benzer başarı hikâyelerinin farklı sektörlerde de yaşandığı Bursa’da BTSO, Bursa iş dünyasını uluslararası arenada, gerek URGE projeleri, gerekse BUTGEM, BUTEKOM gibi iştirakleri ile güçlü bir konuma taşımaktadır.