Dış Ticaretimiz Gelişiyor mu?

Ticaret Bakanlığı’nın Uzak Ülkeler Stratejisi Yol Haritası üzerine…

İçinde bulunduğumuz 2022 yılının ilk altı ayı ihracat verileri incelendiğinde bir önceki yıla kıyasla Ocak ayı verisi 15 milyar dolardan 17,5 milyar dolara, Şubat ayında 15,9 milyar dolardan 19,3 milyar dolara, Mart ayında ise 18,9 milyar dolardan 22,6 milyar dolara, Nisan ayında 18,7 milyar dolardan 23,3 milyar dolara ve Mayıs ayında ise 16,4 milyar dolardan 18,9 milyar dolara ve Haziran ayında 19,7 milyon dolardan 23,4 milyon dolara yükselmiştir. Aylar itibariyle sürekli bir artış göstererek ihracatımızdaki altı aylık ortalama artış oranı yüzde 20 oranındadır.

Diğer bir taraftan 2022 ithalat verileri bir önceki yılın aynı ayındaki verileri kıyaslandığında ise Ocak ayı verileri 18 milyar dolardan 27,8 milyar dolara, şubat ayında 19,2 milyar dolardan 27,8 milyar dolara, Mart ayında 23,6 milyar dolardan 30,8 milyar dolara, Nisan ayında 21,8 milyar dolardan, 29,4 milyar dolara ve Mayıs ayında 20,6 milyar dolardan 29,5 milyar dolara ve Haziran ayında 22,6 milyar dolardan 31,5 milyar dolara yükselmiştir. 2021 ve 2022 yılları ilk altı ayın ithalat verileri dikkate alındığında yüzde 40,6 oranında ortalama artış kaydedilmiştir.

Dış Ticaret: İhracat-ithalat olarak tanımlanırken ihracatın ithalattan büyük olması dış ticaret fazlasını ve ithalatın ihracattan fazla olması ise dış ticaret açığı vermesini tanımlar. Dış Ticaret fazlası veren ülkeler; genel itibariyle ürettiği malların satın alınan mallardan daha fazla olduğu ve zenginleşen sanayi ülkeleri olarak tanımlanmaktadır. Ülkemizdeki durum ise ithalatın, ihracattan fazla olduğu durumdur. Yani dış ticaret açığı veren ülkeler arasındadır. Bunun birçok sebebi olabilmektedir.

Dışa bağımlılık, Etkin üretim sisteminin olmayışı Kapasite kullanım oranlarının düşüklüğü Hammadde kaynaklarının bulunmayışı İnsan kaynaklarının etkin kullanılamaması olarak sıralanabilir.

İhracatımızda her geçen gün rekor artışlar gelmektedir. Buna nazaran ithalatımızda daha büyük artışlar söz konusudur. Dolayısıyla her geçen gün dış ticaretimizde verilen açık artmaktadır. İthal ürünlere ve ithal girdilere olan talep düşürülüp sanayicimizin üretimdeki artışı sağlanarak ihracata yönlendirmek elzem derecede önemlidir. Diğer taraftan döviz kurunun yükselmesi üretim maliyetlerini de yükselttiğinden dolayı iç piyasadaki tedarik zincirini bozarak, iç durgunluğa neden olmakta dolayısıyla ekonomik çarkların dönmemesine sebep oluşturmaktadır. Bu noktada ihracat büyümenin anahtarıdır.

Ticaret Bakanlığımız ihracatı arttırmak için ihracatçımıza birçok destek vermektedir. Bu desteklerden biri de Uzak Ülkeler Stratejileri kapsamında verilmek istenmektedir. Yani belirlenen 18 hedef ülkeye yönelik devlet teşviklerinin arttırılması planlanmaktadır.

Bu strateji ile ülkemizin kuzey-güney ve doğu-batı eksenindeki avantajlı konumundan faydalanarak 85 trilyon dolar büyüklüğe sahip dünya ekonomisinden yüzde 64 pay alan ve ortalama mesafesi 8 bin 500 kilometre olan 18 ülkeye ihracatımızın, bahse konu ülkelerin toplam ithalatından aldığı payın yüzde 1’e ulaşması için yaklaşık 4 katına yükseltilerek, 80 milyar doların üzerine çıkarılması hedeflenmektedir. (Ticaret Bakanlığı)

Bu çerçevede, Strateji kapsamındaki uzak ülkelere yönelik olarak, içerisinde ülkemizin en büyük firmalarının ve markalarının yer aldığı Turquality başta olmak üzere destek programlarımızdan yararlanan şirketlere yönelik; destek oranı yüzde 50 olan desteklerde hedef ülkeler için 20 puan ilave, hedef ülkelere hedef sektörlerde olması durumunda 25 puan ilave destek verilecektir. E-ihracata yönelik belirlenecek hedef ülkelerde ise ilave 20 puan destek verilebilecektir. (Ticaret Bakanlığı)

Stratejide belirlenen her ülkeye yönelik farklı adımlar ve yol haritaları da belirlenmiştir. Uzak ülkeler Stratejisi; ABD, Avustralya, Brezilya, Çin Halk Cumhuriyeti, Endonezya, Filipinler, Güney Afrika Cumhuriyeti, Kore Cumhuriyeti (Güney Kore), Hindistan, Japonya, Kanada, Malezya, Meksika, Nijerya, Pakistan, Şili, Tayland ve Vietnam ülkelerini kapsamaktadır.

Sanayi Şehrimiz Bursa, 2021 yılında yaklaşık 15 milyar dolarlık ihracat ile İstanbul ve Kocaeli’nden sonra üçüncü sıradadır. Gerek üretimi gerekse insan kaynakları gücü ile yadsınamaz bir lokomotif şehirlerimizdendir. Şehrimizin mevcut ihracatı gün geçtikçe artmakta katma değeri yükselmektedir. Ülkemizin kilogram başına ihracat ortalaması 1,30 dolar iken şehrimizde 4,50 dolar civarındadır. Bu anlamda Bursa kilogram bazındaki ihracatta Türkiye ortalamasının 3 katından daha fazladır. Bursa üretiyor ve katma değer sağlıyor.

Ticaret Bakanlığının uzak ülkeler stratejisinde belirlediği ülkelere yaptığı ihracat göz önüne alındığında; şehrimizin 2021 yılında ABD’ye 766 milyon dolar, Avustralya’ya 42 milyon dolar, Brezilya’ya 59 milyon dolar, Çin Halk Cumhuriyeti’ne 151 milyon dolar, Endonezya’ya 6 milyon dolar, Filipinler’e 1 milyon dolar, Güney Afrika Cumhuriyeti’ne 35 milyon, Güney Kore’ye 68 milyon dolar, Hindistan’a 88 milyon dolar, Japonya’ya 41 milyon dolar, Kanada’ya 195 milyon dolar, Malezya’ya 7 milyon dolar, Meksika’ya 68 milyon dolar, Nijerya’ya 18 milyon dolar, Pakistan’a 10 milyon dolar, Şili’ye 42 milyon dolar, Tayland’a 9 milyon dolar ve Vietnam’a 10 milyon dolar ihracatı bulunmaktadır.(TÜİK)

Destekler kapsamında Şehrimizin ihracatının daha da artması beklenmektedir.