Türkiye yakın geçmişte bir Avrupa Birliği ile ortaklık müzakere süreci yaşadı. Bu süreç kâğıt üzerinde halen devam ediyor. Ancak uygulamada benzer ülkelere uygulanmayan kriterler ülkemizin önüne getirilince süreç tıkanmış gözüküyor.
Demokrasimizin kalitesini yükseltecek “Kopenhag Kriterleri” ile Ekonomimizi daha rasyonel çalışan ve öngörülebilir pozisyonda tutacak “Maastricht Kriterleri” ülkemizde adeta ev ödevi gibi ciddi gündem olmuştu.
AB’nin Türkiye gibi büyük bir nüfusa sahip ve de kültürel uyum sorunu yaşayabileceği bir ülkeyi birliğin dışında tutma isteği net bir şekilde hissedildi. Ancak Türkiye’nin de bu süreci kendi vatandaşlarının hakkı olan bu kriterleri gerçekleştirme iradesi maalesef arzu edilen boyutta olamadı. Hâlbuki “AB Çıpası” olarak da adlandırılan bu süreç Türkiye’nin dünyada ki algısını son derece iyi bir seviyeye yükseltmiş, tarihin en yüksek doğrudan yabancı sermaye girişi de o dönemde gerçekleşmiştir.
Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini gidermeyi amaçlayan 2015 Paris Antlaşması ve 2019 Avrupa Yeşil Mutabakatı taşıdığı çerçeve itibariyle öngördüğü büyük sektörel dönüşümler ile yeni doğa-şehir tasarımları bence yepyeni bir “AB Çıpası” olmaya aday gözüküyor.
“Çıpa” kelimesini ilkeler ve prensipler bütünlüğü olarak anlamak ve ülkeye güvenli bir rota tayin etmek olarak da değerlendirebilirsiniz. AB Yeşil Mutabakatının, AB üye ülkelerini ve AB’ye ihracat yapan ülkeleri kapsaması, sınırda karbon vergisi yükümlülüğünü içermesi, ülkemiz içinde önemli kararların arifesinde olduğumuzun da işaretleri.
Sanayi, Enerji, Tarım, Ulaşım ve Kişisel tüketim kalıplarımızda ciddi bir uyum süreci yaşayacağımız ve şehirlerimizi sürdürülebilir projelerde yöneteceğimiz yepyeni bir dönem dünyanın gündeminde. Ve bu süreçlerin yönetilmesi, kimsenin dışarıda bırakılmaması ve uyum maliyetlerinin karşılanması için çok büyük yeşil finansman bütçelerinin gündemde olacağı yeni bir dönem başlıyor.
Bu yeni dönem ülkemizin bölgesinde önemli bir devlet olarak ekonomisini ve büyük altyapı dönüşümünü, sanayinin dijital dönüşümünü ve de tarımın sağlıklı bir gıda zincirine ulaşabilmesi için büyük bir ekonomik dönüşüm fırsatı olabilir. Şehirlerimiz yaşanabilirlik kriterlerine ulaşabilir.
Kamu yönetimindeki çalışmalar ülkemizde bu sürecin yakından izlendiği ve Bakanlıklarda yol haritaları oluşturulduğunu gösteriyor.
Göç ve afet konusunda yeni bir Bakanlık kurulması fikri de son derece yerinde. Ancak gelişmiş ülkelerdeki “Ekoloji Bakanlığı” örneklerini inceleyip daha kapsayıcı adımlarda atmamız mümkün.
Türkiye “İklim Çıpası” ile yepyeni bir yolculuğun arifesinde.